Bir Cumhuriyet Projesi : Birinci, İkinci, Üçüncü, Dördüncü Levent

İstanbul’da yaşayanlar genelde sadece Levent’i ve 4.Levent’i bilir, 2.Levent ve 3.Levent’in varlığından birçokları habersizdir. Elbette 4.Levent varsa 1, 2 ve 3 de olmalıdır ama 2 ve 3 genellikle hiç bilinmez.

Son günlerde bu konu hakkında gerek sokaktaki muhabbetlerden, gerekse çeşitli yollarla bana gelen sorulardan sonra bu konuda ufak bir araştırma yapıp bir yazı yazmak istedim.

Levent’lerin bu şekilde numaralandırmasının temelinde bunların insan eliyle sonradan planlı bir şekilde oluşturulmuş yerleşim birimleri olması yatıyor. Yani, Levent Mahallesi ilk toplu konut bölgelerinden biridir ve tamamlanması 13 yıl sürmüştür.

Ayrıca, “Cumhuriyet Dönemi’nin Modern Kent Yaşamı Nasıl Olmalıdır?” sorusunun cevabı somut olarak bu proje ile verilmiş, şuan yetişkin olan 30.000 ağaç ile de zamanının en ilerici ekolojik projelerinden biri olmuştur. Ayrıca sokaklarının büyük çoğunluğu çiçek isimleridir (Gonca Sokak, Karanfil Sokak, Sümbül Sokak, Krizantem Sokak vb…)

Levent Mahallesi projesi 1947 yılında başlamıştır. Herkesin birbirini tanıdığı, eski İstanbul mahallelerinde rastlanan sıkı komşuluk ilişkilerine sahip bir orta sınıf mahallesi olması amacıyla başlanan projede; 1.Levent 1950, 2.Levent 1951, 3.Levent 1953 ve 4.Levent 1960 yıllarında kurulmuştur.

1980’lerde hızlanan Kentsel Dönüşüm Süreci ve Boğaz Köprüleri’nin yapılmasıyla birlikte, bölge hızla gelişmiş ve değerini kat kat artırmıştır. Bununla birlikte, fiziksel ve kültürel yozlaşmanın da tehdidi altına girmiştir. Şuan bir SİT alanı olması ve üzerindeki yapıların iş yeri olarak kullanılması yasak olmasına karşın, bu yasak çeşitli şekillerde delinerek bir kültür mirası göz göre göre yok edilmektedir.

Yerli nüfusu 3500 civarında olan Levent Mahallesi, yoğun iş ve alışveriş merkezlerinin varlığı nedeniyle günde 100.000’den fazla kişiyi ağırlamaktadır ve bu sayı kentin kuzeye doğru ilerlemesi nedeniyle artmaya devam etmektedir. Hatta şuan Levent Mahallesi’nin kuzey hattında “Yeni Levent” yerleşim birimi de oluşmuştur.

Dilerim, Taksim-4.Levent Metro Hattı’nın etkisiyle sadece 1. ve 4. Levent olarak bildiğimiz ve bazılarının 2. ve 3. Levent’in sonradan uydurulduğunu hiç araştırmadan iddia ettiği bu harikulade mahalle hakkında bir parça ufkunuzu genişletebilmişimdir.